Trong bối cảnh tệ nạn ma túy ngày càng phức tạp, nhiều hành vi nguy hiểm cho xã hội đã bị luật hình sự xử lý nghiêm khắc. Một trong số đó là hành vi cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy. Đây không chỉ là hành vi xâm phạm sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác mà còn trực tiếp đe dọa đến trật tự, an toàn xã hội. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết tội cưỡng bức người khác dùng ma túy theo quy định mới nhất của Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 và 2025.
Khái niệm tội cưỡng bức người khác sử dụng ma túy
Theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025), tội cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác buộc người khác phải sử dụng ma túy trái pháp luật, trái với ý chí tự nguyện của họ.
Đặc trưng của hành vi này:
- Người phạm tội không chỉ sử dụng ma túy mà ép buộc người khác cùng sử dụng.
- Hành vi có thể nhằm mục đích thỏa mãn cơn nghiện, trả thù, khống chế hoặc lợi dụng.
- Đây là một trong những tội phạm ma túy nguy hiểm, xâm phạm trực tiếp đến sức khỏe, nhân phẩm và quyền tự do của con người, đồng thời làm gia tăng nguy cơ lan rộng tệ nạn ma túy trong xã hội.
Ví dụ: A và B đang chơi tại quán karaoke. A có sẵn ma túy đá, ép B phải sử dụng bằng cách kề dao đe dọa. Hành vi này cấu thành tội cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy.
Căn cứ pháp luật
Hành vi cưỡng bức người khác sử dụng ma túy được quy định tại Điều 257 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2025.
Nội dung cơ bản:
- Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác để cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Mức phạt tù được chia thành nhiều khung, tùy thuộc vào mức độ, số lượng nạn nhân và hậu quả gây ra.
Cấu thành tội phạm
- Khách thể: xâm phạm quyền tự do cá nhân, sức khỏe và sự an toàn của con người.
- Mặt khách quan: hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác (lừa gạt, ép buộc về tâm lý, lợi dụng sự lệ thuộc…) để buộc người khác sử dụng ma túy.
- Chủ thể: người có năng lực trách nhiệm hình sự, đủ 16 tuổi.
- Mặt chủ quan: lỗi cố ý trực tiếp, nhận thức rõ hành vi nguy hiểm nhưng vẫn thực hiện.
Các khung hình phạt theo quy định pháp luật
1. Khung hình phạt cơ bản
-
Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm đối với người có hành vi cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy.
Đây là mức áp dụng cho trường hợp thông thường, chưa có tình tiết tăng nặng đặc biệt.
2. Khung hình phạt tăng nặng thứ nhất
Phạt tù từ 05 năm đến 12 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp:
-
Có tổ chức;
-
Đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ;
-
Đối với 02 người trở lên;
-
Gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân từ 11% đến 45%;
-
Tái phạm nguy hiểm.
3. Khung hình phạt tăng nặng thứ hai
Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu:
-
Đối với người dưới 13 tuổi;
-
Gây tổn hại sức khỏe nạn nhân từ 46% trở lên hoặc gây chết người;
-
Đối với 06 người trở lên;
-
Gây chết 02 người trở lên.
4. Hình phạt bổ sung
Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị:
-
Phạt tiền từ 5 triệu đến 500 triệu đồng;
-
Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm;
-
Quản chế hoặc cấm cư trú.
Phân biệt với tội danh liên quan
Hành vi cưỡng bức người khác sử dụng ma túy thường dễ nhầm lẫn với các tội phạm ma túy khác.
- Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy: Người phạm tội đứng ra tổ chức, chuẩn bị địa điểm, công cụ, ma túy để người khác tự nguyện sử dụng.
- Tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy: Chủ địa điểm cho thuê, cho mượn hoặc để mặc cho người khác sử dụng ma túy tại chỗ ở, phương tiện của mình.
- Tội cưỡng bức người khác sử dụng ma túy: Điểm khác biệt là sự ép buộc, không có sự tự nguyện từ phía nạn nhân.
Dịch vụ tư vấn pháp luật về các tội phạm ma túy
Hành vi cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma túy có thể dẫn đến những hậu quả không lường trước, đặc biệt là gây chết người. Do đó, cá nhân và cộng đồng cần nhận thức rõ mức độ nguy hiểm để phòng tránh.
Nếu bạn hoặc người thân đang vướng vào vụ việc liên quan đến tội này, hãy liên hệ ngay Công ty Luật TNHH HTL để được:
- Tư vấn quy trình tố tụng, quyền và nghĩa vụ của người bị buộc tội.
- Hướng dẫn thu thập tài liệu, chứng cứ bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
- Tham gia bào chữa, giảm nhẹ hình phạt (nếu có căn cứ).
Bài viết có tham khảo văn bản Bộ luật Hình sự 2015 trên website Thư viện pháp luật
Tham khảo thêm: https://htllaw.com.vn/ly-hon-don-phuong-thu-tuc-moi-nhat-nam-2025
