Một trong những yếu tố quan trọng khi Tòa án lượng hình là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Vậy nếu người bị hại tự nguyện xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo thì điều này có được coi là tình tiết giảm nhẹ không? Hãy cùng Công ty Luật HTL tìm hiểu căn cứ pháp lý và thực tiễn áp dụng.
-
Căn cứ pháp lý
Theo khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, quy định:
“Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.”
Điều này có nghĩa là: ngoài các tình tiết giảm nhẹ được liệt kê tại khoản 1 Điều 51, thì Tòa án vẫn có thể xem xét các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy phù hợp với hoàn cảnh, tính chất vụ án và nhân thân người phạm tội.
-
Bị hại xin giảm nhẹ cho bị cáo có được xem là tình tiết giảm nhẹ?
Câu trả lời là: Có.
Thực tiễn xét xử cho thấy, việc người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ tự nguyện đề nghị Tòa án xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, đặc biệt trong các trường hợp sau:
- Vụ án gây thiệt hại về tài sản (như trộm cắp, lừa đảo, hủy hoại tài sản…);
- Vụ án xâm phạm sức khỏe (như cố ý gây thương tích, vô ý gây thương tích…);
- Bị cáo đã bồi thường, xin lỗi và được bị hại tha thứ;
- Bị hại đánh giá bị cáo ăn năn, thành khẩn và mong muốn khoan hồng cho bị cáo.
Đây là tình tiết thể hiện sự khoan dung, nhân đạo và thiện chí của người bị hại, đồng thời cũng phản ánh phần nào mức độ nguy hiểm thấp của hành vi phạm tội và khả năng cải tạo tốt của bị cáo.
Tuy nhiên, Tòa án sẽ cân nhắc mức độ, nội dung và bối cảnh của việc xin giảm nhẹ để quyết định có công nhận đó là tình tiết giảm nhẹ hay không. Nếu được chấp nhận, nội dung này phải được ghi rõ trong phần nhận định và quyết định của bản án.
-
Một số tình tiết giảm nhẹ khác thường được Tòa án áp dụng
Ngoài việc bị hại xin giảm nhẹ hình phạt, còn nhiều tình tiết khác có thể giúp bị cáo được giảm án, ví dụ:
- Bị cáo ăn năn hối cải, thành khẩn khai báo;
- Tự nguyện bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả;
- Người bị hại cũng có lỗi trong vụ việc;
- Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
- Gia đình bị cáo có công với cách mạng hoặc thành tích xuất sắc;
- Bị cáo có hoàn cảnh đặc biệt (người tàn tật, nuôi con nhỏ, đang mang thai…).
-
Kết luận
Việc người bị hại hoặc đại diện của họ xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo là tình tiết có thể được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn xét xử. Đây là yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng tích cực đến mức án mà bị cáo phải chịu.
-
Luật sư hỗ trợ gì cho bị cáo?
✅ Tư vấn về các tình tiết giảm nhẹ và cách thu thập chứng cứ chứng minh;
✅ Soạn thảo đơn xin giảm nhẹ hình phạt, đơn bồi thường, đơn xin khoan hồng;
✅ Đại diện bị cáo làm việc với cơ quan điều tra, viện kiểm sát, Tòa án;
✅ Bào chữa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại phiên tòa hình sự.
Tham khảo: https://luatvietnam.vn/hinh-su/bo-luat-hinh-su-2015-101324-d1.html
Xem thêm: https://htllaw.com.vn/nhan-than-xau-co-duoc-huong-an-treo-khong
