Cập nhật: Tháng 7, 2025
Ly hôn có yếu tố nước ngoài cần chuẩn bị hồ sơ gì? Thủ tục ra sao? Tòa án nào có thẩm quyền? Giải đáp chi tiết qua tình huống thực tế.
Ly hôn có yếu tố nước ngoài là một thủ tục pháp lý phức tạp, bởi liên quan đến yếu tố quốc tịch, cư trú, lãnh thổ và sự khác biệt trong hệ thống pháp luật giữa các quốc gia. Việc xử lý đòi hỏi hiểu biết kỹ lưỡng về Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam, Luật Tố tụng dân sự và quy trình hợp pháp hóa lãnh sự.
Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể thông qua tình huống thực tế của anh H và chị L, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về quy trình, hồ sơ cần chuẩn bị và các lưu ý đặc biệt trong thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài.
Tình huống thực tế
-
Anh H (36 tuổi) và chị L (34 tuổi) kết hôn năm 2012 tại Nghệ An. Sau kết hôn, cả hai sang Nhật Bản làm việc theo hợp đồng 5 năm. Trong thời gian chung sống tại Nhật, vợ chồng phát sinh mâu thuẫn, không còn hòa hợp. Hiện tại, chị L đang ở Nhật (Osaka), còn anh H đã về Việt Nam. Hai người đã thống nhất ly hôn, không tranh chấp tài sản, có 1 con chung 9 tuổi đang sống cùng bà nội tại Việt Nam. Do điều kiện tài chính, chị L không thể về nước để trực tiếp tham gia phiên tòa.
Anh H đặt ra các câu hỏi sau:
-
Hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài gồm những gì?
-
Có thể ủy quyền tham gia phiên tòa không?
-
Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết vụ việc?
📂 1. Hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài cần chuẩn bị
Theo Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, trường hợp một bên cư trú tại nước ngoài thì vụ việc được xác định là ly hôn có yếu tố nước ngoài.
Hồ sơ bao gồm:
-
Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn (theo mẫu của Tòa án);
-
Bản chính Giấy chứng nhận kết hôn;
-
Bản sao Căn cước công dân/Hộ chiếu của cả hai;
-
Bản sao Giấy khai sinh của con;
-
Giấy tờ về tài sản chung (nếu có, nhưng không bắt buộc nếu không tranh chấp).
Cách nộp hồ sơ:
-
📌 Nộp trực tiếp tại Tòa án ở Việt Nam (nơi một trong hai người cư trú).
-
✉️ Gửi qua đường bưu điện, nếu đương sự không thể đến trực tiếp.
-
🏢 Nộp tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam ở nước ngoài. Các cơ quan này sẽ tiếp nhận và chuyển về Tòa án trong nước.
Án phí và thời gian giải quyết:
-
Án phí sơ thẩm (không tranh chấp tài sản): 300.000 đồng (Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14)
-
Thời gian trung bình: 4 – 6 tháng kể từ ngày Tòa thụ lý.
🤝 2. Có thể ủy quyền cho người khác tham gia phiên tòa?
Câu trả lời là CÓ.
Trong trường hợp chị L không thể về Việt Nam, chị hoàn toàn có thể ủy quyền hợp pháp cho người khác (người thân, luật sư) đại diện tại phiên tòa.
Lưu ý khi ủy quyền:
-
Văn bản ủy quyền phải ghi rõ phạm vi ủy quyền: nộp đơn, tham gia hòa giải, nhận văn bản tố tụng, tham dự phiên tòa…
-
Văn bản cần được:
-
Công chứng tại Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản, hoặc
-
Chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền của Nhật, sau đó hợp pháp hóa lãnh sự tại Việt Nam.
-
-
Dịch sang tiếng Việt và công chứng bản dịch theo quy định để sử dụng tại Tòa án Việt Nam.
📌 Hãy chuẩn bị ủy quyền đúng mẫu, đúng trình tự pháp lý để tránh bị Tòa yêu cầu bổ sung, kéo dài thời gian giải quyết.
⚖️ 3. Tòa án nào có thẩm quyền giải quyết?
Do đây là vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài, Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết.
-
Với trường hợp anh H đang cư trú tại Nghệ An, thẩm quyền thuộc về:
Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An
Căn cứ pháp lý:
-
Điều 37, Điều 39, Điều 464 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định rõ:
-
Các vụ việc hôn nhân có yếu tố nước ngoài do Tòa án nhân dân cấp tỉnh thụ lý, xét xử.
-
📌 Những lưu ý quan trọng khi ly hôn có yếu tố nước ngoài
-
Kiểm tra giấy tờ cư trú, hộ chiếu, visa của người đang ở nước ngoài (để đảm bảo thông tin pháp lý đầy đủ).
-
Cần hợp pháp hóa lãnh sự mọi tài liệu lập tại nước ngoài trước khi sử dụng tại Tòa án Việt Nam.
-
Giấy tờ nước ngoài phải được dịch công chứng sang tiếng Việt bởi đơn vị được phép tại Việt Nam.
-
Chuẩn bị kỹ lưỡng văn bản ủy quyền nếu một bên không thể có mặt.
👩⚖️ Tư vấn từ luật sư
Với trường hợp của anh H và chị L:
-
Hai bên đã thuận tình ly hôn, không có tranh chấp tài sản hay con cái.
-
Việc ủy quyền hợp pháp cho người đại diện sẽ giúp hoàn thành thủ tục thuận tình ly hôn nhanh chóng, đúng pháp luật.
-
Tuy nhiên, cần lưu ý các vấn đề liên quan đến hồ sơ hợp pháp hóa lãnh sự và các yêu cầu tố tụng đặc biệt do yếu tố nước ngoài.
Tham khảo: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Quyen-dan-su/Luat-Hon-nhan-va-gia-dinh-2014-238640.aspx
Xem thêm: https://htllaw.com.vn/chia-tai-san-chung-cua-vo-chong-khi-ly-hon
